อุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง ตั้งอยู่บนเทือกเขาถนนธงชัย มีพื้นที่ครอบคลุมอยู่ในท้องที่อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ และอำเภอปายจังหวัดแม่ฮ่องสอน รวมเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 179.5 ตารางกิโลเมตร หรือ 112,187.5 ไร่ ลักษณะภูมิประเทศเป็นเทือกเขาและภูเขาสูงสลับซับซ้อน ภูเขาที่สูงที่สุด คือ ดอยช้าง เป็นป่าต้นน้ำลำธาร มีลำห้วยน้อยใหญ่มากมาย ฤดูหนาวอากาศเย็น ลมแรง มีฝนตกชุกในเดือนพฤษภาคม-ตุลาคม ฤดูร้อนอากาศเย็นสบาย อุณหภูมิสูงสุดประมาณ 34 องศาเซลเซียส
สถานที่ที่มีผู้นิยมมาท่องเที่ยว ได้แก่
จุดชมวิวบริเวณห้วยน้ำดัง (ดอยกิ่วลม) ตำบลกึ๊ดช้าง อำเภอแม่แตง อยู่บริเวณที่ทำการอุทยาน เป็นจุดชมวิวที่สวยงามและมีชื่อเสียงมาก มองเห็นดอยเชียงดาว คอยชมพระอาทิตย์ขึ้นและชมทะเลหมอกในช่วงเช้าตรู่ได้ และในช่วงปลายฤดูหนาวดอกไม้กำลังบานสวยงามมาก
หมอกที่เกิดที่นี่คือ หมอกที่เกิดขึ้นในหุบเขา (Radiation Fog) เนื่องจากเวลากลางคืนในหุบเขาอุณหภูมิจะลดต่ำลง ทำให้เกิดการกลั่นตัวเป็นละอองน้ำ และปรากฏเป็นทะเลหมอกในเวลาเช้าหรือหลังฝนตก
ใกล้ ๆ กับที่ทำการจะมี เส้นทางศึกษาธรรมชาติเอื้องเงิน มีระยะทาง 1,470 เมตร ความลาดชันปานกลาง ใช้เวลาในการเดินประมาณ 1 ชั่วโมง
การเดินทาง ไปยังอุทยานฯ จากตัวเมืองเชียงใหม่ไปตามทางหลวงหมายเลข 107 สายเชียงใหม่-ฝาง ระยะทางประมาณ 37 กิโลเมตร ถึงตลาดแม่มาลัย อ.แม่แตง แล้วเลี้ยวซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข 1095 สายเชียงใหม่-ปาย อีกประมาณ 65 กิโลเมตร ถึงด่านตรวจอุทยานฯ ซึ่งอยู่ด้านขวามือเข้าไปอีก 6 กิโลเมตร ถึงที่ทำการอุทยานฯ และหากเดินทางต่อไปอีก 1 กิโลเมตร ถึงศูนย์บริการนักท่องเที่ยว หรือเดินทางโดยรถประจำทางจากสถานีขนส่งเชียงใหม่ สายเชียงใหม่-ปาย อัตราค่าโดยสาร 40 บาท/คน ใช้เวลาเดินทางประมาณ 3 ชั่วโมง
ห้วยน้ำรู หรือ ดอยสามหมื่น ตำบลเมืองคอง อำเภอเชียงดาว มีหมู่บ้านชาวเขาเผ่าลีซอ ทัศนียภาพสวยงาม และชมการปลูกกาแฟและไม้ผลเมืองหนาว
การเดินทาง ห่างจากตัวเมืองเชียงใหม่ ประมาณ 130 กิโลเมตร ใช้ถนนสายเชียงใหม่-ห้วยน้ำดัง และเลยเข้าไปทางห้วยน้ำดังอีก 20 กิโลเมตร ทางยังไม่ลาดยางใช้ได้เฉพาะฤดูแล้งเท่านั้น ใช้เวลาเดินทางประมาณ 4 ชั่วโมง มีบ้านพักแต่ต้องจองล่วงหน้าอย่างน้อย 2 เดือน ที่ส่วนอนุรักษ์ต้นน้ำ บางเขน กรุงเทพฯ โทร. 0 2579 7586-7
นอกจากนี้ยังมีแหล่งท่องเที่ยวอื่น ๆ ที่อยู่ในเขตอุทยานฯ ได้แก่ น้ำตกห้วยน้ำดัง โป่งน้ำร้อนท่าปาย น้ำตกแม่เย็น
ค่าธรรมเนียมเข้าอุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง คนไทย ผู้ใหญ่ 40 บาท เด็ก 20 บาท ต่างชาติ ผู้ใหญ่ 200 บาท เด็ก 100 บาท
ที่พักและสิ่งอำนวยความสะดวก อุทยานฯมีบ้านพักบริการ รวมทั้งสถานที่กางเต็นท์ ร้านอาหาร และศูนย์บริการนักท่องเที่ยว รายละเอียดติดต่อ อุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง หมู่ที่ 5 ตำบลกี๊ดช้าง อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ 50300 โทร. 0 5326 3910, 0 5354 8491, 0 5347 1669 หรือ กรมอุทยานแห่งชาติฯ โทร. 0 2562 0760 dnp.go.th
อุทยานแห่งชาติจะทำการปิดลานกางเต็นท์ที่ 1-5 บริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติ เส้นทางเดินป่าล่องแพน้ำแม่แตง เส้นทางศึกษาธรรมชาติดอยช้าง และเส้นทางศึกษาธรรมชาติเอื้องเงิน ระหว่างวันที่ 1 กรกฎาคม - 30 กันยายนของทุกปี
ก่อนการเข้าไปท่องเที่ยวในเขตอุทยานแห่งชาติ นักท่องเที่ยวควรมีการศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับอุทยานแห่งชาติ โดยดูได้จากเว็บไซต์ของกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช dnp.go.th และแนะนำนักท่องเที่ยวที่ประสงค์จะเข้าไปท่องเที่ยวในอุทยานแห่งชาติที่มีการกำหนดจำนวนนักท่องเที่ยวไว้ ให้ติดต่อสอบถามหรือสำรองการเข้าไปใช้บริการล่วงหน้าก่อนการเดินทางที่อุทยานแห่งชาติโดยตรงได้ที่ อุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง จังหวัดเชียงใหม่ โทร. 0 5326 3910 ตลอด 24 ชั่วโมง และ 0 5324 8491 ระหว่าง 08.00-17.00 น.
ห้วยน้ำดัง : อมตะแห่งทะเลหมอกเมืองไทย
อุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง เป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 81 ของประเทศไทย สภาพภูมิประเทศเป็นเทือกเขาและภูเขาสูงที่สลับซับซ้อนทอดตัวยาวตามเหนือ-ใต้และอยู่ในแนวเดียวกันกับเทือกเขาเชียงดาว ตั้งอยู่บนความสูงกว่าระดับน้ำทะเลตั้งแต่ 500-1,962 เมตร มีภูเขาที่สูงที่สุดคือ ดอยช้าง เป็นป่าต้นน้ำลำธาร มีลำห้วยน้อยใหญ่ ได้แก่ ห้วยแม่เย็น ห้วยแม่ฮี้ ห้วยแม่ปิง ห้วยแม่จอกหลวง ห้วยน้ำดัง เป็นต้น รวมกันไหลลงสู่แม่น้ำปาย แม่น้ำปิง แม่น้ำแตง และประกอบกับเทือกเขาสูงร่มรื่นด้วยป่าดงดิบเขา ป่าดงดิบแล้ง ป่าสนเขาและป่าเบญจพรรณ ที่นี่จึงมีอากาศหนาวเย็นตลอดทั้งปี และยังสวยงามทุกฤดูกาล โดยเฉพาะในช่วงเย็นและในช่วงเช้า
เสน่ห์ของห้วยน้ำดังนั้นอยู่ที่วิวพระอาทิตย์อัสดงที่มีวิวของป่าสนเขาเป็นฉากหน้าทั้งสวยงามแปลกตาและแสนโรแมนติกเราสามารถสนุกสนานกับกิจกรรมแค้มป์ไฟต่อได้ในยามค่ำคืน นอกจากนี้จุดเด่นของที่นี่ยังมี วิวพระอาทิตย์ขึ้นท่ามกลางทะเลหมอกสีขาวโพลน ซึ่งถ้าเดินทางมาเที่ยวในช่วงฤดูหนาวจะสามารถดื่มดำวิวธรรมชาติได้อย่างแสนประทับใจ ในยามเช้านักท่องเที่ยวมักให้ความสนใจเดินทางไปที่จุดชมวิวดอยกิ่วลม จุดชมวิวที่สวยที่สุดของอุทยานฯ ห้วยน้ำดังเราสามารถมองเห็นยอดเขาได้ถึง 9 ยอด ทั้งดอยช้าง ดอยแม่สลา ดอยเลาวู ดอยแม่งุม ดอยขุนคอง ดอนปี ดอยแม่มือ ดอยเมืองคอง และดอยหลวงเชียงดาว ทะเลหมอกปกคลุมพื้นที่ราบด้านล่าง มองเห็นเฉพาะยอดเขาที่สูงเหนือก้อนเมฆสีขาวตัดกับแสงสีส้มของพระอาทิตย์ขึ้นนับเป็นหนึ่งในจุดชมวิวพระอาทิตย์ขึ้นที่สวยงามที่สุดของประเทศไทย ในช่วงต้นฤดูหนาวไปจนถึงปลายฤดูหนาวที่ห้วยน้ำดัง ไม่เป็นเพียงช่วงที่เหมาะแก่การท่องเที่ยวชมทะเลหมอกสวยงามเท่านั้นยังนับเป็นโอกาสดีที่สุดที่คุณยังจะได้ชมไม้ดอกเมืองหนาวหลายสีสันสวยงามที่พร้อมอวดโฉมให้คุณสัมผัสและถ่ายรูปเป็นที่ระลึกแบบใกล้ชิด และความอุดมสมบูรณ์ของสภาพป่าสนเขาและป่าเบญจพรรณ ที่นี่จึงเป็นที่ถูกใจแก่ผู้ที่ชื่นชอบส่องนกนานาชนิดโดยไม่ต้องตุลุยป่าไปไกล
นอกจากจุดชมวิวที่ดอยกิ่วลม ที่นี่ยังมีจุดชมวิวดอยช้าง ห่างจากที่ทำการอุทยานฯ ห้วยน้ำดัง ตามถนนลูกรังประมาน 20 กิโลเมตร นับเป็นจุดชมวิวที่สวยงามไม่กันทิวทัศน์ของเทือกเขาสลับซับซ้อนไกลสุดสายตาและทะเลหมอกสีขาวโพลนยามเช้างดงามเหนือคำบรรยาย แต่ที่ดอยช้างสามารถเที่ยวได้เฉพาะฤดูหนาวเท่านั้น หากมีเวลาท่องเที่ยวและมีรถ 4WD เราสามารถเดินทางขับรถไปเที่ยวที่ดอยสามหมื่น ตลอดเส้นทางลูกรังประมาน 30 กิโลเมตร จากที่ทำการอุทยานฯ ห้วยน้ำดัง เราจะได้ทั้งความสนุก ความมันที่โยกเยกไปกับเส้นทางลูกรังกึ่งออฟโรดสายนี้ เมื่อมาถึงดอยสามหมื่น จะได้ชมความสวยงามของทุ่งดอกบัวตองที่จะบานสะพรั่งทั่วทั้งขุนเขาช่วงเดือนธันวาคม-เดือนมกราคม ของดอยสามหมื่นยอดส่วนหนึ่งของเทือกเขาถนนธงชัยที่แสนตระการตา แต่ที่ดอยสามหมื่นสามารถเที่ยวได้เฉพาะช่วงฤดูหนาวเท่านั้นเช่นกัน